1
پژوهشکده اکولوژی دریای خزر - موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور- سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
2
پژوهشکده آبزی پروری آبهای داخلی گیلان
چکیده
در این پژوهش برخی تغییرات در ساختار زیستی و تولید مثلی کیلکای چشم درشت در آبهای ایرانی دریای خزر در بازه زمانی (92- 1384) مورد بررسی قرار گرفت. جهت بررسی خصوصیات زیستی نمونه برداری از بنادر امیرآباد و بابلسر ( در مازندران) و بندر انزلی (در گیلان) بطور تصادفی از حدود 10 شناور و بصورت هفتگی انجام شد. نمو نه ها بر اساس کلاس طولی 5 میلیمتر دسته بندی شدند. بررسی مشخصات ظاهری اندام های جنسی و شاخص گنادی نشان داد اوج تخمریزی این گونه آذر ماه بوده و درماههای سرد سال (زمستان) ادامه یافت . طول در سن بلوغ (Lm50) بیانگر آنست که بیش از 50در صد نمونه ها در اندازه های بالاتر از 94 میلیمتر به سن بلوغ رسیدند. میانگین (± انحراف معیار) همآوری مطلق3921±12827 عدد تخمک محاسبه شد. دامنه طولی و سنی کیلکای چشم درشت نسبت به سالهای 83-1374محدودتر شده، فراوانی ماهیان بزرگ و مسن تر افزایش و بالعکس فراوانی و ذخایرماهیان جوان کمتر از 90 میلیمتر (کمتر از3 سال) که ذخایر تجاری و مولدین این ماهیان را در سالهای آتی تشکیل میدهند بشدت تخریب شده بطوریکه فرصت احیائ و بازسازی ذخایر(Recruitment) این گونه را از بین برده است. نرخ بهره برداری از جمعیت این گونه در طول سالهای پس از ورود شانه دار(92-1380) تاکنون نیز بیش از 5/0 برآورد شده و نشان میدهد این گونه همچنان تحت تاثیر صید بیرویه (Overfishing) بوده است. بدین ترتیب بمنظور احیاء و بازسازی ذخائراین گونه کاهش فشار صیادی و مبارزه بیولوژیک با شانه دار دریای خزر همچنان ضروری میباشد.